Spis treści
Zmierzenie chropowatości powierzchni po obróbce skrawaniem jest niezwykle ważne z punktu widzenia realizacji projektu. Osiągnięcie wymaganego parametru przekłada się na wytworzenie elementu, który znajdzie swoje zastosowanie w danej konstrukcji. Dlatego chropowatość powierzchni musi być dość precyzyjnie określona. Istnieje kilka sposobów na to, aby ją zmierzyć. O wszystkich piszemy w naszym artykule.
Najpopularniejsze metody pomiaru chropowatości
Pierwsza z nich jest bardzo prosta. Dotyk powierzchni po obróbce pozwala mniej więcej stwierdzić, jaki poziom chropowatości został osiągnięty. Dla porównania wystarczy wziąć gładkie oraz nierówne kawałki materiału. Łatwo jednak zauważyć, że taki pomiar chropowatości powierzchni nie zalicza się do profesjonalnych. Może jednak przydać się w miejscach, gdzie nie wymaga się tak dużej dokładności.
W warsztatach nastawionych na produkcję dla klientów wykorzystuje się inne metody pomiaru chropowatości. Dużą pomocą w tej kwestii jest mikroskop metalograficzny. Dzięki niemu można wykonać pomiar chropowatości powierzchni w porównaniu do wzorcowej płytki. To, jak bardzo różni się od niej próbka materiałowa, ocenia fachowiec. W praktyce może on więc błędnie określić klasy chropowatości, dlatego mikroskop metalograficzny nie jest najlepszym rozwiązaniem.
Tam, gdzie naprawdę liczy się precyzja, znajduje się profilografometr. To proste w obsłudze, a zarazem bardzo dokładne urządzenie. Chropowatość powierzchni mierzy poprzez przeciągnięcie igły na wyznaczonym odcinku, a następnie wykonanie ruchów pionowych. Ekran profilografometru pokazuje dokładny wynik na wbudowanym ekranie.
Klasy chropowatości – wyniki pomiarów
Otrzymane wyniki można umieścić na 14-stopniowej skali. Zawiera ona zarówno opis klasy, jak i parametry chropowatości. Najniżej znajduje się zgrubna obróbka skrawaniem (parametr Ra = 80), a najwyżej polerowanie (Ra = 0,01). Różnicę między pierwszą a ostatnią pozycją można bez problemu odczuć dotykiem. Takie metody pomiaru chropowatości w zupełności wystarczą. Natomiast różnica między polerowaniem Ra = 0,02 a polerowaniem Ra = 0,01 wymaga już użycia profilografometru. Pomiar chropowatości powierzchni z dostosowaną metodą jest kluczem do uzyskania potrzebnych wyników.
Które parametry chropowatości są najbardziej miarodajne?
Obecnie funkcjonują dwa sposoby interpretacji wyników. Powyżej podaliśmy przykłady opierające się na tzw. polskiej normie (PN-87/M-04251), czyli Ra. To średnia arytmetyczną odchylenia od linii średniej. Parametry chropowatości mierzone są w naszym kraju właśnie przy jej zastosowaniu. Alternatywnym rozwiązaniem jest norma niemiecka (DIN EN ISO 4288). Chropowatość powierzchni ocenia na podstawie średniej arytmetycznej dziesięciu punktów profilu ponad i poniżej linii średniej.
Należy podkreślić, że klasy chropowatości określane przy użyciu normy polskiej lub niemieckiej nie różnią się w znaczący sposób. Błąd pomiaru jest bardzo zbliżony. Wobec tego można zastosować którykolwiek z parametrów, aby otrzymać miarodajny wynik.