Poradnik
TABELA ELEMENTÓW ZŁĄCZNYCH WG NORM DIN I KORSPONDUJĄCE IM ODPOWIEDNIKI WG ISO ORAZ EN
DIN | ISO | EN |
1 | 2339 | 22339 |
7 | 2338 | 22338 |
84 | 1207 | 21207 |
85 | 1580 | 21580 |
94 | 1234 | 21234 |
125 | 7090 | 27090 |
258 | 8737 | 20737 |
417 | 7435 | 27435 |
427 | 2342 | 22342 |
433 | 7092 | 27092 |
438 | 7436 | 27436 |
439 | 4035/8675 | 24035/2867 |
439 | 4036 | 24036 |
440 | 7094 | 27094 |
551 | 4766 | 24766 |
553 | 7434 | 27434 |
558 | 4018 | 24018 |
601 | 4016 | 24016 |
603 | 8677 | 28677 |
660 | R1051 | 21051 |
661 | R1051 | 21051 |
911 | 2936 | 22936 |
912 | 4762 | 24762 |
913 | 4026 | 24026 |
914 | 4027 | 24027 |
915 | 4028 | 24028 |
916 | 4029 | 24029 |
931 | 4014 | 24014 |
933 | 4017 | 24017 |
934 | 4032/8673/8674 | 24032/28673/28674 |
960 | 8765 | 28765 |
961 | 8676 | 28676 |
963 | 2009 | 22009 |
964 | 2010 | 22010 |
965 | 7046 | 27046 |
966 | 7047 | 27047 |
980 | 7042 | 27042 |
1440 | 8738 | 28738 |
1481 | 8752 | 28752 |
6914 | 7412 | 27412 |
6915 | 7414 | 27414 |
6916 | 7416 | 27416 |
6924 | 7040 | 27040 |
6925 | 7042 | 27042 |
7343 | 8750/8751 | 28750/28751 |
7344 | 8748 | 28748 |
7971 | 1481 | 21481 |
7972 | 1482 | 21482 |
7973 | 1483 | 21483 |
7976 | 1479 | 21479 |
7977 | 8737 | 28737 |
7978 | 8736 | 28736 |
7979 | 8733 | 28733 |
7981 | 7049 | 27049 |
7982 | 7050 | 27050 |
7983 | 7051 | 27051 |
7985 | 7045 | 27045 |
9021 | 7093 | 27093 |
STAL WĘGLOWA
WŁASNOŚCI MECHANICZNE CZĘŚCI ZŁĄCZNYCH WYKONYWANYCH ZE STALI WĘGLOWYCH ORAZ STOPOWYCH
Dla śrub z gwintem zwykłym od M1.6 do M39 i drobnozwojnym od M8x1 do M39x3 poddawanych naprężeniom rozciągającym oznaczenie własności składa się z 2 liczb:
· Pierwsza liczba stanowi 1/100 nominalnej wytrzymałości na rozciąganie materiału śruby Rm [N/mm2; MN/m2];
· Druga stanowi 10x krotność stosunku dolnej granicy plastyczności ReL (lub umownej granicy plastyczności) do nominalnej wytrzymałości na rozciąganie Rm.
Iloczyn obu tych liczb stanowi 1/10 granicy plastyczności w [N/m2; MN/m].
Klasa własności | Opis materiału i obróbki | Skład chemiczny [%] | Temperatura odpuszczania | ||||
Cmin | Cmax | Pmax | Smax | Bmax | [oC] | ||
3.6 | Stal węglowa | 0,200 | 0,050 | 0,060 | 0,003 | ||
4.6 | 0,550 | 0,050 | 0,060 | 0,003 | |||
4.8 | 0,550 | 0,050 | 0,060 | 0,003 | |||
5.6 | 0,130 | 0,550 | 0,050 | 0,060 | 0,003 | ||
5.8 | 0,550 | 0,050 | 0,060 | 0,003 | |||
8.8 | Stal węglowa z dodatkami stopowymi (B, Mn, Cr) hartowana i odpuszczana | 0,150 | 0,400 | 0,350 | 0,035 | 0,003 | 425 |
10.9 | Stal węglowa hartowana i odpuszczana | 0,250 | 0,550 | 0,350 | 0,035 | 0,003 | 425 |
12.9 | Stal węglowa hartowana i odpuszczana | 0,250 | 0,550 | 0,350 | 0,035 | 0,003 | 425 |
Własności mechaniczne i fizyczne śrub i srub dwustronnych (wyciąg z normy )
Własności Mechaniczne i fizyczne | Klasy własności | ||||||||
3.6 | 4.6 | 4.8 | 5.6 | 5.8 | 8.8 D≤16 | 8.8 d>16 | 10.9 | 12.9 | |
Nominalna wytrzymałość na rozciąganie Rmnom[N/mm2] | 300 | 400 | 400 | 500 | 500 | 800 | 800 | 1000 | 1200 |
Rmmin[N/mm2] | 330 | 400 | 420 | 500 | 520 | 800 | 830 | 1040 | 1220 |
Twardość wg. Rockwella min. HRB | 52 | 67 | 71 | 79 | 82 | – | – | – | – |
HRC | – | – | – | – | – | 22 | 23 | 28 | 39 |
max HRB | – | – | 95 | – | – | ||||
HRC | – | – | – | – | – | 32 | 34 | 39 | 44 |
Dolna granica plastyczności ReL[N/mm2] nominalna | 180 | 240 | 320 | 300 | 400 | – | – | – | – |
minimalna | 190 | 240 | 340 | 300 | 420 | – | – | – | – |
Umowna granica plastyczności Rp0,2[N/mm2] nominalna | – | – | – | – | – | 640 | 640 | 720 | 1080 |
minimalna | – | – | – | – | – | 640 | 640 | 720 | 1100 |
Wydłużenie po zerwaniu Amin [%] | 25 | 22 | – | 20 | – | 12 | 12 | 9 | 8 |
Przewężenie po zerwaniu Zmin[%] | – | – | – | – | – | 52 | 52 | 48 | 44 |
Udarność KUmin [J] | – | – | – | 25 | – | 30 | 30 | 20 | 15 |
Minimalna siła zrywająca [N] (AsnomxRmmin) – gwinty metryczne zwykłe.
Gwint | Asnom [mm2] | Klasy własności | |||||||
3.6 | 4.6 | 4.8 | 5.6 | 5.8 | 8.8 | 10.9 | 12.9 | ||
M3 | 5,03 | 2010 | 2110 | 2510 | 2620 | 4020 | 5230 | 6140 | |
M3,5 | 6,78 | 2710 | 2850 | 3390 | 3530 | 5420 | 7050 | 8270 | |
M4 | 8,78 | 3510 | 3690 | 4390 | 4570 | 7020 | 9130 | 10700 | |
M5 | 14,2 | 5680 | 5960 | 7100 | 7380 | 11350 | 14800 | 17300 | |
M6 | 20,1 | 8040 | 8440 | 1000 | 10400 | 16100 | 20900 | 24500 | |
M7 | 28,9 | 11600 | 12100 | 14400 | 15000 | 23100 | 30100 | 35300 | |
M8 | 36,6 | 12100 | 14600 | 15400 | 18300 | 19000 | 29200 | 38100 | 44600 |
M10 | 58 | 19100 | 23200 | 24400 | 29000 | 30200 | 46400 | 60300 | 70800 |
M12 | 84,3 | 27800 | 33700 | 35400 | 42200 | 43800 | 67400 | 87700 | 103000 |
M16 | 157 | 51800 | 62800 | 65900 | 78500 | 81600 | 125000 | 163000 | 192000 |
M20 | 245 | 80800 | 98000 | 103000 | 122000 | 127000 | 203000 | 255000 | 299000 |
M24 | 353 | 116000 | 141000 | 148000 | 173000 | 184000 | 293000 | 367000 | 431000 |
M27 | 459 | 152000 | 184000 | 193000 | 230000 | 239000 | 381000 | 477000 | 560000 |
M30 | 561 | 185000 | 224000 | 236000 | 28000 | 292000 | 466000 | 583000 | 684000 |
WŁASNOŚCI MECHANICZNE NAKRĘTEK O WYSOKOŚCI NOMINALNEJ 0.8d (czynna długość gwintu 0.6 D)
Zalecane klasy mechaniczne nakrętek do współpracy ze śrubami złącznymi wg. PN-EN 20898-2 zawiera poniższa tabela.
Klasa własności mechanicznych nakrętek | Śruby współpracujące | |
Klasa własności wytrzymałościowych | Zakres średnic | |
4 | 3,6; 4.6; 4.8; | >M16 |
5 | 3.6; 4.6; 4.8; | M16 |
5.6; 5.8; | M39 | |
6 | 6.8 | M39 |
8 | 8.8 | M39 |
9 | 9.8 | M16 |
10 | 10.9 | M39 |
12 | 12.9 | M39 |
Połączenia gwintowe należy projektować tak, aby powodem uszkodzenia było zawsze pękanie trzpienia. Zerwanie gwintu – zwłaszcza w nakrętce – jest mało widoczne i często stopniowe i trudne do wykrycia. Wprowadza to ryzyko, że częściowo uszkodzone części mogą pozostać w zespole złącznym. Śruba (wkręt) o odpowiedniej klasie, skojarzona z nakrętką o odpowiedniej klasie własności mechanicznych zgodnie z powyższą tabelą może być dokręcana do obciążenia próbnego bez zerwania. Przekroczenie obciążenia próbnego przy właściwym (zalecanym) doborze klas własności mechanicznych śruby i nakrętki zapewnia przewidywaną awarię minimum 10% połączeń nadmiernie dokręconych – w formie uszkodzenia śruby, dla ostrzeżenia użytkownika, że takie postępowanie przy montażu nie jest odpowiednie
STAL NIERDZEWNA
Stal nierdzewna (zwana także INOX lub nierdzewka) – grupa stali o specjalnych właściwościach fizykochemicznych, odpornych na korozję ze strony np.: czynników atmosferycznych (korozja gazowa), rozcieńczonych kwasów, roztworów alkalicznych (korozja w cieczach).
Stal nierdzewną w Polsce oznacza się według 5 najważniejszych norm:
- Polska Norma PN
- Europejska Norma EN 10088
- Amerykańska Norma AISI
- Rosyjska Norma GOST
- Niemiecka Norma DIN.