Spis treści
Proces gwintowania w najbardziej ogólnym rozumieniu podzielić można na dwie kategorie. Pierwszą z nich jest formowanie elementów walcowatych i wówczas mamy do czynienia z tworzeniem gwintu zewnętrznego, drugą natomiast kształtowanie wnętrza otworu – wtedy będzie to gwintowanie wewnętrzne. Opisywana procedura – bez względu na to, do której kategorii przynależy – może zostać przeprowadzona w oparciu o obróbkę plastyczną lub na bazie obórki skrawaniem. Aby przybliżyć ten temat naszym czytelnikom, w ramach niniejszego artykułu wyszczególnimy wszystkie powszechnie wykorzystywane techniki gwintowania, a na koniec omówimy także różnice pomiędzy dwoma wspomnianymi metodami obróbki. Serdecznie zapraszamy do lektury.
Ręczne gwintowanie wewnętrzne oraz zewnętrzne metodą obróbki skrawaniem
Zacznijmy od krótkiego przedstawienia technik wykorzystywanych w ramach realizowania opisywanego procesu manualnie. Jeśli chodzi o warianty zewnętrzne, uzyskuje się je przede wszystkim przy użyciu narzynek ślusarskich oraz głowic gwinciarskich, potocznie nazywanych często również gwintownicami. Gwintowanie wewnętrzne z kolei można otrzymać przy pomocy gwintowników ślusarskich. Wszystkie opisane techniki gwintowania ręcznego bazują na obróbce skrawaniem.
Gwintowanie maszynowe metodą obróbki skrawaniem
Proces gwintowania mechanicznego jest już znacznie bardziej rozgałęziony na pomniejsze podkategorie, niż jego opisywany wcześniej ręczny odpowiednik. Gwintowanie maszynowe (wewnętrzne oraz zewnętrzne) można przeprowadzić bowiem w oparciu o:
- elektronarzędzia,
- wiertarki oraz wiertarko-frezarki,
- frezarki, umożliwiające obwiedniowe frezowanie,
- nacinanie na tokarkach,
- szlifierki,
- gwinciarki stacjonarnie,
- obrabiarki CNC.
Proces gwintowania z zastosowaniem technik obróbki plastycznej
Mimo że wszystkie wymienione wcześniej sposoby na formowanie otworów oraz przedmiotów walcowych zaliczane są powszechnie do grona metod ślusarskich dedykowanych wykonywaniu gwintów, obróbka plastyczna należy do technik gwintowania zdecydowanie najczęściej wykorzystywanych w przypadku olbrzymiej większości zakładów przemysłowych zajmujących się seryjną produkcją dużej liczby elementów złącznych. Przeprowadzić ją można za pośrednictwem wygniatarek szczękowych, rolkowych oraz obiegowo-planetarnych. Dodatkowo gwintowanie maszynowe obróbką plastyczną przeprowadza się również przy zastosowaniu walcarko-wygniatarek CNC.
Nacinanie oraz walcowanie – czym różnią się od siebie te techniki gwintowania?
Podobnie jak z większością tego typu rozbieżności, każda metoda gwintowania ma swoje mocne i słabe strony, które różnie prezentują się w zależności od konkretnego zastosowania. Co do zasady jednak gwintowanie maszynowe skrawaniem zapewnia większą precyzję od technik obróbką plastyczną. Poprzez nacinanie możliwe jest uzyskanie dokładności przekraczającej wartość 0,0003 cala/stopę, czyli ponad 10 razy lepszą, niż ta zapewniana przy walcowaniu.
Z drugiej jednak strony uzyskanie tak dużej precyzji istotnie redukuje maksymalne wymiary elementu złącznego, a ponadto jest bardzo kosztowne. Dodatkowo proces gwintowania skrawaniem przekłada się na jego gorszą wytrzymałość. W związku z tym do większości zastosowań przemysłowych wykorzystuje się techniki gwintowania obróbką plastyczną, która w większości przypadków zapewnia w zupełności wystarczającą dokładność, przy tym oferując również ekonomiczność oraz twardszą i bardziej odporną na uszkodzenia powierzchnię gwintów.