Spis treści
Śruby podzielone są na klasy według właściwości stali, z jakiej zostały wykonane. Konkretne klasy informują o tym, jak bardzo wytrzymała na rozciąganie jest dana śruba i jak prezentuje się granica jej plastyczności. Wytrzymałość śruby można bez trudu odczytać z oznaczenia wytłoczonego na jej główce.
Klasy wytrzymałości śrub
Właściwości materiałowe śrub oznaczane są za pośrednictwem symboli Xa.b, gdzie X określa klasę dokładności. Jak odczytywać informacje zapisane w ten sposób? A cechuje elementy dokładne, B odpowiada elementom średnio dokładnym, a C – elementom zgrubnym, ze zwykłym gwintem. Poszczególne klasy wytrzymałości opisuje się przy pomocy dwóch cyfr:
- Rm oznacza minimalną wytrzymałość na rozciąganie i jest określana wzorem Rm = a × 100 (N/mm2).
- Re oznacza granicę plastyczności i jest opisywana wzorem Re = a × b × 10 (N/mm2).
Na przykład, jeśli na łbie śruby widnieje sygnatura B 5.8, mamy do czynienia z częścią konstrukcyjną średnio dokładną o klasie wytrzymałości 5.8. Oznaczenie klasą 5.8 informuje o tym, że materiał śruby ma granicę minimalnej wytrzymałości Rm = 5 x 100MPa = 500MPa, natomiast granica plastyczności wynosi Re = 0,1 x 5 x 8 = 400MPa.
Klasy śrub – 10 podstawowych rodzajów
W zależności od potrzebnej wytrzymałości na rozciąganie oraz od granicy plastyczności, wyróżnia się 10 klas śrub: 3.6; 4.6; 4.8; 5.6; 5.8; 6.8; 8.8; 9.8; 10.9; 12.9.
Poszczególne klasy wytrzymałości śrub, według dynamometrii oraz zgodnie z Polską Normą PN-M-82084, przedstawiają się następująco:
- Klasa wytrzymałości 3.6 – Rm 300, Re 180; stal nisko węglowa.
- Klasa wytrzymałości 4.6 – Rm 400, Re 240; stal nisko lub średnio węglowa.
- Klasa wytrzymałości 4.8 – Rm 400, Re 320; stal nisko lub średnio węglowa.
- Klasa wytrzymałości 5.6 – Rm 500, Re 300; stal nisko lub średnio węglowa.
- Klasa wytrzymałości 5.8 – Rm 500, Re 400; stal nisko lub średnio węglowa.
- Klasa wytrzymałości 6.8 – Rm 600, Re 480; stal nisko lub średnio węglowa.
- Klasa wytrzymałości 8.8 – Rm 800, Re 640; stal nisko węglowa z dodatkiem stopowym (mangan, bor, chrom), hartowana i odpuszczana, a także stal średnio węglowa hartowana i odpuszczana.
- Klasa wytrzymałości 10.9 – Rm 1000, Re 900; stal nisko węglowa z dodatkiem stopowym (mangan, bor, chrom), hartowana i odpuszczana, albo stal średnio węglowa hartowana i odpuszczana.
- Klasa wytrzymałości 12.9 – Rm 1200, Re1080; stal nisko stopowa, zawierająca minimum jeden składnik stopowy (chrom, molibden, nikiel, wanad).