Spis treści
Materiałoznawstwo stanowi dość skomplikowaną dziedzinę wiedzy, w przypadku której nawet najbardziej doświadczonym specjalistom zdarza się interpretować pewne specyficzne nazwy w nieco zbyt dosłowny sposób. Świetnym tego przykładem są właśnie stale odporne na korozje określane też często w skrócie jako stal nierdzewna. Wbrew pozorom bowiem wspomniany materiał również może zostać dotknięty przez typowy proces niszczenia metali w postaci korozji. Jego zajście warunkowane jest przede wszystkim wystąpieniem tzw. czynnika ludzkiego, czyli po prostu błędów, które użytkownik produktu może popełnić np. podczas niewłaściwej obróbki danego obiektu.
Czy stal szlachetna rdzewieje?
Korozja czy też potocznie rdzewienie to bardzo powszechny proces niszczenia metali. Wydawać by się mogło, że skoro już w samej nazwie produktu widnieje informacja o jego ochronie przed tym zagrożeniem, korozja stali nierdzewnej nie powinna być możliwa. Jak jest jednak w praktyce?
W rzeczywistości niestety korozja stali nierdzewnej jest jak najbardziej możliwa. Należy mieć świadomość, że w olbrzymiej większości przypadków przed rdzewieniem zabezpiecza ją wyłącznie tzw. warstwa pasywna, czyli cienka, nieprzepuszczalna powłoka powierzchniowa powstała w procesie utlenienia chromu.
Z reguły tlen zawarty w powietrzu czy też obecny w strukturze natlenionych wodnych roztworów w zupełności wystarcza do długotrwałego utrzymywania się opisywanej ochronnej warstwy pasywnej, jednak okoliczności mogą zmienić się w istotny sposób pod wpływem rozmaitych czynników zewnętrznych. Stal odporna na korozje w momencie wystąpienia skaz i niedoskonałości w obrębie powierzchni może utracić swoje właściwości. Wada powstała na skutek np. nieprawidłowo przeprowadzanej operacji produkcyjnej może bardzo szybko przełożyć się na zakłócenie procesu samoczynnego odtwarzania powłoki antykorozyjnej, zwiększając tym samym podatność materiału na miejscowe rdzewienie.
Na skutek jakich czynników może pojawić się korozja stali nierdzewnej
Do najistotniejszych przyczyn, ze względu na które stal odporna na korozje może zardzewieć, należą zanieczyszczenia powierzchni oraz niewłaściwe techniki jej obróbki. Mogą to być czynniki takie jak m.in.:
- defekty spawalnicze – niepełne wtopienia, zajarzenia łuku, rozpryski, nierówne szwy, podtopienia,
- obróbka cieplna mogąca skutkować utlenianiem się chromu w zbyt wysokiej temperaturze, a tym samym uzyskaniem warstwy pasywnej o słabych właściwościach antykorozyjnych,
- nadmierne śrutowanie czy też szlifowanie przekładające się na zwiększenie stopnia chropowatości materiału, co przyspiesza proces niszczenia metali,
- zanieczyszczenie żelazem mogące zaistnieć w związku z niewłaściwą obróbką mechaniczną za pośrednictwem maszyn do śrutowania lub piaskowania, szlifierskich tarcz oraz pasów pokrytych pozostałościami niskostopowych materiałów, a także sprzętu umożliwiającego cięcie albo formowanie na zimno.
Osobnym problemem może być także nieprawidłowy transport czy też niewłaściwe warunki, w których stale odporne na korozje są przechowywane. To właśnie wówczas może dochodzić do zanieczyszczania żelazem, a także zanieczyszczeń organicznych substancjami takimi jak smar, olej, resztki kleju czy farby. Z tego wynika z kolei osłabianie warstwy pasywnej i szczelinowana korozja stali nierdzewnej, a w skrajnych wypadkach nawet jej pękanie.